-
O języku poetyckim słów kilka
8.10.20238.10.2023W Newsletterze Poradni Językowej PWN przeczytałem ostatnio post na temat wątpliwości co do odmiany neologizmu „słowisień” w wierszu J.Tuwima.
Odpowiedź eksperta zawiera analizę gramat. zdania „A przez liście kraśnie pęk słowiśnie”, z której wynika, że słowo „kraśnie” jest w tym zdaniu czasownikiem w os. 3, słowo „pęk” — rzecz. w mianowniku, zaś słowo „słowisień” - rzecz. w bierniku.
Przyznam, że mam kłopot z tym zdaniem. W zrozumieniu nie pomaga mi przytoczona analiza. Czy „kraśnie” w bezokol. to „kraśnieć”? Jeśli tak, to dlaczego nie ma tam „kraśnieje”? Czy to również neologizm? Dlaczego „słowisień” ma tu być w bierniku? Czy dopełnienie przy „pęk” nie powinno być w dopełniaczu?
-
o oknach i dziewczętach29.05.200929.05.2009Z jakimi formami liczebnika – dwa, trzy, cztery czy dwoje, troje, czworo – łączą się dziewczęta? Liczebników zbiorowych używa się m.in. do nazw istot niedorosłych oraz nazw istot różnej płci – czy to oznacza, że w tych wypadkach wyłącznie zbiorowe są poprawne, a te zwykłe już nie? Sprawę komplikuje to, że słowo dziewczęta nie musi oznaczać osób niedorosłych, dlatego dwoje dziewcząt brzmi trochę, jakby były innej płci.
A przy okazji: czy dopuszcza się dwoje okien? -
piękna polszczyzna18.01.201418.01.2014Co to właściwie znaczy mówić piękną polszczyzną? W jednym z wywiadów dziennikarka Katarzyna Dowbor wyznała, że jej syn Maciej „mówi piękną polszczyzną, co było przestrzegane w naszym domu”. Czy piękna polszczyzna to unikanie wulgaryzmów, słów potocznych, wyrażeń slangowych itp.? Za to silenie się na wykwintność wypowiedzi z Mickiewiczem czy Słowackim w ręku? Staram się mówić przede wszystkim poprawnie, prosto i zrozumiale, ale czy powinienem też kłaść nacisk na jakieś piękno wypowiedzi?
-
Pisze się prawnoaborcyjny6.07.20186.07.2018Szanowni Państwo!
Zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, jak powinien wyglądać zapis słowa „prawno-aborcyjny”. Czy powinna być pisownia łączna, czyli „prawnoaborcyjny” (choć nie jestem do tego przekonana, w końcu nie jest to „prawo aborcyjne” na wzór „prawa karnego”, ale raczej „prawo do aborcji”), czy zapis z łącznikiem, tak jak napisałam w pierwszym zdaniu?
Z poważaniem
Anna Kruszewska
-
Powodzianin 29.09.201729.09.2017Dlaczego ofiary powodzi nazywa się powodzianami? Przecież końcówka -anin oznacza zwolennika jakiejś idei lub mieszkańca jakiejś miejscowości – jest ona więc obraźliwa dla ofiar powodzi. Z drugiej strony skoro ofiara powodzi to powodzianin, jak w takim razie nazwać ofiarę trzęsienia ziemi, pożaru, huraganu, wybuchu wulkanu, tsunami? Absurdalnie brzmiałyby formy: trzęsianin, pożaranin, huraganin, wulkanin, tsunamianin.
-
rps, mps, kps4.02.20094.02.2009Szanowni Państwo!
Jaki skrót należy zastosować w przypisie w odniesieniu do maszynopisu (jeszcze się zdarzają)? Zawsze stosowałam mps i wydawał mi się powszechny, toteż byłam zaskoczona, kiedy nie znalazłam go w WSO. Czy tego samego skrótu można użyć, gdy chodzi o wydruk tekstu napisanego na komputerze? Oczywiście chodzi o teksty gdzieś złożone, np. w archiwum czy ośrodku dokumentacji.
Z poważaniem,
Magda
-
runy15.05.200215.05.2002Szanowna Redakcjo!
Pracuję nad tłumaczeniem pewnej gry komputerowej, w której dość często pojawia się termin runy (ang. rune). W grze występują one jako zaklęcia posiadające magiczną moc. Można je kupować i stosować, są też specjaliści, tzw. Władcy Runów, potrafiący je odczytywać i rzucający runiczne zaklęcia. O te właśnie nieszczęsne runy wynikł pewien spór między mną a drugim tłumaczem, któremu zwróciłam uwagę, że w języku polskim runy występują wyłącznie w liczbie mnogiej, na co otrzymałam odpowiedź, że od początku istnienia gier komputerowych, runy występują w nich także liczbie pojedynczej, np. Run Wiedzy lub Niebios, a poza tym mają tu zupełnie inne znaczenie, niż podane w słowniku, więc mam się kierować zasadami pisowni gier komputerowych. Czy rzeczywiście powinnam się kierować nazwami, które ktoś kiedyś mylnie przetłumaczył, ale które już weszły do języka graczy komputerowych? Czy w imię zachowania konsekwencji w nazwach już funkcjonujących mam kaleczyć język polski i serwować polskim dzieciom niepoprawne nazwy, czy może to ja się mylę? W końcu to tylko gra, bajka dopuszczająca dziwaczne słowotwórstwo, gdzie sporo wyrazów ma już niewiele wspólnego z ich pierwotnym znaczeniem.
Z poważaniem,
Anna Celińska -
skracanie nazw dni tygodnia i miesięcy4.04.20074.04.2007Witam,
jak w systemach komputerowych powinny być wyświetlane skróty nazw dni tygodnia i miesięcy? W różnych systemach komputerowych jest to różnie, stosuje się skróty różnej długości, a nawet pisownię dużymi literami. W angielskich wersjach używa się trzech pierwszych liter. Czy podobną zasadę można wprowadzić w polskich wersjach i będzie to do zaakceptowania z punktu widzenia poprawności językowej?
Pozdrawiam,
Grzegorz Darul -
Słuchajcie Państwo…6.09.20026.09.2002Szanowni Państwo,
Przeczytałam odpowiedź eksperta dotyczącą poprawności zwrotów typu: „Znajdziecie Państwo…”, „Pozwólcie Państwo…”, „Byliście Państwo…” etc. – i niestety nie czuję się usatysfakcjonowana. Po pierwsze, jest to analogiczne do „Kup pan cegłę” czy „Weź pan tę rękę”, czyli do zwrotów, no cóż, lumpenproletariackich. Po drugie – do „Pozwólcie (bądźcie, byliście etc.) towarzysze…”, czyli trąci stylem minionej epoki. Po trzecie, powstaje tu jeszcze problem interpunkcyjny – zgodnie z zasadą powinno się chyba rzeczownik w wołaczu wydzielić przecinkami („Możecie, państwo, zakupić ten artykuł w cenie promocyjnej” – brr…)?
Bardzo proszę, by _zechcieli_ Państwo choć częściowo się ze mną zgodzić;-)
Serdecznie pozdrawiam
Olga Klecel -
Szyk zaimków
29.05.202229.05.2022Bardzo często tłumaczę różne instrukcje obsługi i zawsze mam wątpliwość dotyczącą kolejności występowania zaimka i czasownika w takich przykładach, jak poniższy:
Sprawdzić napięcie pasa, a w razie potrzeby wyregulować je (a może je wyregulować?).
ORAZ klasyka tekstów IT:
Operacja nie powiodła się (czy się nie powiodła).
A może wcale nie ma to znaczenia?